Son sayıda ne var?
Yıl 2025 Cilt 5 Sayı 1
Uzay kaynaklarının kullanımının hukuki ve ekonomik etkileri
Tarih: 28-02-2025 | Yazar(lar): Mehmet Erkan Kıllıoğlu
Abstract (Özet)
Uzay araştırmalarının günümüzde özel şirketlere de açılması uluslararası kamuoyunun gündemini her geçen gün daha fazla işgal etmekte ve bu konu ile ilgili tartışmaları da beraberinde getirmektedir. Daha önce tamamıyla devletlerin kontrolündeki bir alan olan uzay araştırmalarında, uydu iletişim hizmetleri, uydu fırlatma, uzaktan algılama, uydu fotoğrafçılığı, TV yayıncılığı, navigasyon ve hava durumu tahmini gibi hizmet alanlarında özel şirketler de faaliyet göstermektedir. Her geçen gün daha fazla gündeme gelen tartışma beraberinde uzay kaynaklarının kullanımı, uzayda madencilik, uzayda mülkiyet hakkı, gökcisimleri ve bunların kaynakları üzerinde egemenlik tesisi gibi bir dizi tartışmayı da beraberinde getirmektedir. Özel şirketlerin bu sayılan faaliyet alanlarına ve bu konu ile ilgili tartışmalara uzay kaynaklarının kullanımı da eklenmiştir. Bu alanda gelişmekte olan hukuk normlarının kurucu metni olan 1967 tarihli Dış Uzay Antlaşması, uzayda egemenlik iddiası ve mülkiyet hakkı tesisine yasak getirmiş ve olası ilhak girişimlerinin gerginliğe yol açmasının önüne geçmek için uzayın insanlığın ortak mirası olduğu iddiasını ortaya atmıştır. Soğuk Savaş döneminde uluslararası ilişkilerde nispeten istikrar sağlayan bu söylem günümüzde gelişen teknoloji ve artan talepler ve uzayın sunduğu potansiyeller sebebiyle hızla hükümsüz kalmaya doğru gitmektedir. Bu çalışmada bu konulara değinilecek ve insanlığın ortak mirası söylemi ve temelini 5 antlaşmanın oluşturduğu uzay hukukunun gerek devletlerin gerekse de gerçek ve tüzel kişilerin uzayda, uzay kaynaklarında mülkiyet ve egemenlik hakkı tesisi iddialarının durumu konusunda bir tartışma yürütülecektir.
Eklemeli imalatta kullanılan yeni malzemeler: Uzay araştırmaları
Tarih: 28-02-2025 | Yazar(lar): Mehmet Musab Arslan, Büşra Çalik, Gültekin Uzun
Abstract (Özet)
Diğer sektörlerde ve iş alanlarında olduğu gibi uzay alanında da eklemeli imalatın giderek yaygınlaşması, kullanılan malzemelerin çeşitliliğini ve önemini artırmaktadır. Uzay ortamının zorlu koşulları, bu alandaki malzeme seçiminde yenilikçi ve özel çözümler gerektirmektedir. Bu çalışma, uzay ortamının özel gereksinimlerine uygun olarak geliştirilen eklemeli imalatla kullanılan malzemelerin hangi amaçlarla kullanıldığını, bu malzemelerin örneklerini ve ileriki aşamalardaki faydalarını incelemektedir. Çalışmada, eklemeli imalatın uzay keşfi ve kolonizasyon hedefleri açısından taşıdığı önem de vurgulanmıştır. Uzayda karşılaşılacak çeşitli zorluklar, malzeme bilimi ve mühendislik alanında yeni stratejiler geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Eklemeli imalat, bu ihtiyaçlara yanıt verecek şekilde yerel kaynakların etkin bir biçimde kullanılmasına olanak tanıyarak, sürdürülebilir çözümler sunmaktadır. Sonuç olarak, eklemeli imalat uzay sektöründeki yeni malzemelerle kullanımı, uzay keşfi ve kolonizasyon hedeflerine ulaşmak için kritik bir rol oynamaktadır. Bu alandaki ilerlemelerin, insanlığın uzaydaki varlığını kalıcı hale getirme çabalarına büyük katkı sağlaması beklenmektedir.
Serrasyonlu kanat kenarları ve gürültü azaltma: Aerodinamik çalışmalara genel bir bakış
Tarih: 28-02-2025 | Yazar(lar): Şükran Yeşil, Melih Yıldız
Abstract (Özet)
Bu çalışma, havacılık sektöründe önemli bir sorun olan aerodinamik gürültü kaynaklarını ve bu gürültülerin azaltılmasına yönelik çözüm önerilerini detaylı bir şekilde incelemektedir. Uçaklar ve diğer hava araçları, yüksek hızlarda hareket ederken, özellikle kanat firar kenarlarında oluşan türbülanslı akışlar nedeniyle çevresel ve operasyonel sorunlara yol açan çeşitli gürültü mekanizmaları üretmektedir. Bu çalışmanın amacı, aerodinamik gürültünün kaynaklarının anlaşılması ve azaltılması için yenilikçi çözüm stratejilerini ortaya koymaktır. Araştırmada, firar kenarlarının geometrik modifikasyonu ve serrasyonların kullanımı üzerine yoğunlaşılmış ve bu yaklaşımların türbülansı bozmada ve gürültü seviyelerini düşürmede etkili olduğu gözlemlenmiştir. Serrasyonların, düşük frekanslı gürültü bileşenlerini azaltırken aerodinamik performansı koruduğu deneysel ve sayısal analizlerle desteklenmiştir. Çalışma, literatürde daha önce ele alınan teorik yaklaşımları ve analitik modelleri kapsamına alarak serrasyonlu firar kenarlarının gürültü azaltma potansiyelini değerlendirmektedir. Bu çalışma, havacılık endüstrisinde çevresel gürültü yönetimi ve aerodinamik verimlilik hedeflerine yönelik stratejik yaklaşımlar sunmaktadır. Gelecekteki araştırmalara temel oluşturan bu çalışma, sessiz ve çevre dostu hava araçlarının geliştirilmesine katkı sağlamaktadır.
NACA 0015 kanat profilinin düşük Reynolds sayılarında aerodinamik performans analizi
Tarih: 28-02-2025 | Yazar(lar): Mustafa Buğday
Abstract (Özet)
Bu çalışma, NACA 0015 serisi simetrik bir kanat profilinin aerodinamik performansını artırmayı amaçlamaktadır. Araştırma, Ansys Fluid Flow (CFD) modülü kullanılarak yürütülmüştür. Analiz alanı 300.000 mesh elemandan oluşmaktadır. Birkaç karşılaştırmalı analiz, düşük Reynolds sayılarında ve α=-100 ile 100 arasında değişen hücum açılarında gerçekleştirilmiştir. Hücum açısındaki bir artış genellikle aerodinamik kuvvet katsayılarında (Cl, Cd ve Cl/Cd) bir yükselmeye yol açmıştır. Çalışmamızda, literatürdeki benzer çalışmalarla karşılaştırıldığında, Spalart-Allmaras türbülans modeli ve Re=1×106 kullanılarak α=800'de optimum değerlere ulaşılmıştır. Başlangıç koşuluna göre kaldırma katsayısında (Cl) %30'luk bir artış elde edilmiştir. Ayrıca kanat profilinin alt ve üst yüzeyleri arasındaki basınç farkından dolayı kaydedilen ortalama hız değerleri sırasıyla 29,6 m/s ve 18,1 m/s olmuştur. Bu bulgularla tutarlı olarak, özellikle rüzgâr türbinlerinde tercih edilen bu serinin, deneysel ortamlardan elde edilen test verileriyle gelecekte daha verimli ve etkili çalışabileceği düşünülmektedir.
Sürdürülebilir havacılık için makine öğrenimine dayalı uçuş içi yemek israfı tahmini
Tarih: 28-02-2025 | Yazar(lar): Duygu Aghazadeh
Abstract (Özet)
Bu çalışma, havacılık lojistiğinde sürdürülebilirliği iyileştirmek için uçak içi gıda israfını tahmin etmek ve azaltmak amacıyla makine öğreniminin kullanımını araştırmaktadır. Büyük bir çevresel sorun olan uçak içi gıda israfı, yolcu tercihleri, uçuş parametreleri ve ikram hizmetleri tarafından belirlenmektedir. Bu araştırma, uçuşlar sırasında gıda israfı tahmini yapmak için Çoklu Doğrusal ve Rastgele Orman Regresyonu olmak üzere iki etkili makine öğrenimi algoritması sunmaktadır. Modeller, yemek türü, israf ağırlığı ve yolcu sayısı gibi faktörleri içeren 10.000 kayıt ve 15 özellikten oluşan sentetik olarak oluşturulmuş bir veri kümesi kullanılarak eğitilmiştir. Çalışma, tahmin doğruluğunu artırmak için "Yolcu Başına İsraf" ve "Yemek Verimliliği" gibi yeni özelliklerin geliştirilmesi de dahil olmak üzere önemli özellik mühendisliği üstlenmektedir. En etkili özellikleri belirlemek için bir korelasyon analizi de kullanılmaktadır. Modellerin performansı, Python tabanlı bir hesaplama ortamında değerlendirilmekte olup Çoklu Doğrusal Regresyon yiyecek israfı ve göstergeler arasındaki doğrusal bağlantılara, Rastgele Orman Regresyonu ise doğrusal olmayan etkileşimlere odaklanmaktadır. Sonuçlar, her iki modelin de uçuş sırasındaki gıda israfını etkili bir şekilde tahmin edebildiğini ve Rastgele Orman Regresyonunun karmaşık kalıplara daha iyi uyum sağladığını göstermektedir. Araştırma, havayolu yöneticilerine havacılık lojistiğindeki genel sürdürülebilirlik hedeflerine karşılık gelen veri odaklı israf azaltma tekniklerini uygulamaları yönünde önerilerle sonuçlanmaktadır. Oluşturulan modeller, uçuş sırasındaki yiyecekleri optimize etmek, çevresel etkiyi azaltmak ve sektörün sürdürülebilirlik girişimlerine katkıda bulunmak için kullanışlı bir araçtır.